Niemal wszyscy zbieramy grzyby i niemal wszyscy robimy to w celach konsumpcyjnych.

Większość z nas zna kilka podstawowych gatunków grzybów jadalnych i trujących. Jednak bogactwo świata grzybów może zaskoczyć nawet wielu wytrawnych „grzybiarzy”. Warto zrobić grzybowy zielnik z okazów zebranych podczas leśnej wycieczki, w którym zgromadzone zostaną okazy nie tylko jadalne, ale też takie, które nie wzbudzają naszego zainteresowania podczas grzybobrań. Oczywiście warto wcześniej przestudiować atlas grzybów chronionych, aby do zielnika nie trafił przez niewiedzę gatunek znajdujący się pod ochroną.

Grzyby najłatwiej oznaczać na bieżąco, w czasie zbioru lub w pracowni, gdy są jeszcze świeże, ale można także oznaczyć je po wysuszeniu. W zielniku gromadzimy okazy suszone w całości, w przewiewnym, suchym pomieszczeniu. Aby dodatkowo pozbawić nasze okazy pasożytów, warto je po wysuszeniu przez kilka dni przemrozić w zamrażarce, w temperaturze około minus 15 stopni C.

Bardzo cenną pomocą w oznaczaniu grzybów są ich zarodniki. Aby je uzyskać musimy wykonać wysyp zarodników. W tym celu należy położyć odcięty kapelusz na papierze, blaszkami lub „sitkiem” (generalnie hymenoforem) do dołu – czyli tak, jak normalnie rośnie – i pozostawić na kilka godzin w miejscu bez przeciągów (może to być półka w zamykanej szafce, szuflada). Można też kartkę z odciętymi kapeluszami przykryć od góry np. rozłożoną gazetą. Osłona nie może być zbyt szczelna – zaparowane grzyby zwykle nie dadzą wysypu. Po kilku godzinach osypujące się zarodniki tworzą pod kapeluszem dość grubą warstwę o łatwo zauważalnej barwie, którą oceniamy zawsze w świetle dziennym – tylko wtedy możemy ją właściwie określić. Barwę wysypu zarodników określamy po jego wyschnięciu. Kartkę z wysypanymi zarodnikami  wkłada się do papierowej kopertki i dołącza do zasuszonego okazu, który także przechowuje się w papierowej kopercie bądź pudełku. Dołącza się do niego etykietę z nazwą gatunkową grzyba, datą zbioru, miejscem i nazwiskiem osoby zbierającej okaz oraz tej, która go oznaczyła.

Cennym uzupełnieniem zielnika grzybów są oczywiście wszelkiego rodzaju notatki o siedlisku oraz zdjęcia z natury, które przechowujemy wraz z zasuszonymi egzemplarzami.

Dobrze sporządzony zielnik grzybów pozwala na wykonanie dodatkowych obserwacji mikroskopowych nawet po kilkuset latach.

Redakcja zielnika na podstawie tekstu mgr Marioli Kukier-Wyrwickiej